Pagsulat

Kahulugan at Kalikasan ng Pagsulat

Ø  Sa pagsulat, naipapasa ng isang tao ang kaniyang ideya. Naisasakatuparan ang mga abstak na kaisipan sa pamamagitan ng pagsasalin nito sa mga kagamitang maaaring pagsulatan. Naiprepreserba ang mga katangi-tanging mga ideya na maaaring kapupulutan ng kaalaman o aral sa buhay.

Ø  Ayon kay Bernales et,al. 2001, ang pagsulat ay pagsasalin sa papel o anumang kasangkapan maaaring magamit na pagsasalinan ng mga navbuong salita, simbolo o ilustrasyon ng isang tao o mga tao sa layunin maipapahayag ang kanyang/kanilang kaisipan.

Ø  Ito ay kapwa isang pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba’t ibang layunin. Ito ay pisikal na aktibiti sapagkat ginagamit dito ang kamay at mata. Mental na aktibiti rin ito sapagkat di maaaring hindi gagamitin ang utak sa pagsusulat. (Bernales et al,2002)

Ø  Hindi biro ang gawaing pagsulat. Ang pagsuong sa gawaing ito ay nangangailangan ng puspusang mental at konsiderableng antas ng kaalamang teknikal at pagkamalikhain.(Bernales et al,2002)

Ø  Ayon kay Xing at Jing(1989,Bernales et al,2008) ang pagsulat ay isang komprehensibong kakayahang naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbuo ng kaisipan, retorika at iba pang mga elemento.

Ø  Ayon kay Keller(1985,Bernales et al, 2008) ang pagsulat ay isang biyaya, pangangailangan at kaligayan ng magsasagawa nito.

Ø  Ayon kina Peck at Buckingham(Bernales et al. 2008) ang pagsulat ay ekstensyon ng wika at karanasang natamo ng isang tao mula sa kanyang pakiinig, pagsasalita at pagbasa.

Layunin sa Pagsulat

Impormatibong Pagsulat (expository writing)

Ø  Naghahangad na makapagbigay ng impormasyon at mga paliwanag

Ø  Pokus nito ay mismong paksang tinatalakay sa teksto

·        Report ng obserbasyon

·        Mga estadistika na makikita sa mga libro

·        Ensayklopedya

·        Balita

·        Teknikal o bisnes report

            

     

Mapanghikayat na Pagsulat( Persuasive Writing)

Ø  Naglalayong makumbinsi ang mga mambabasa tungkol sa isang katuwiran, opinion o paniniwala.

Ø  Pokus nito ay ang mambabasa na nais maimpluwensiyahan ng isang awtor nito.

·        Proposal at konseptong papel

·        Editorial

·        Sanaysay

·        Talumpati

Malikhaing Pagsulat

Ø  Layunin ng awtor dito ay pagpapahayag lamang ng kathang isip, imahinasyon, ideya, damdamin o kumbinasyon ng mga ito.

Ø  Pokus dito ay ang manunukat mismo

Ø  Arrogante (2000, sa Bernales et al. 2008), ang malikhaing pagsulat ay isang pagtuklas sa kakayahang pasulat ng sarili tungo sa pakikipag-ugnayang sosyal.

Ayon naman kay Kinneavy (1971)

Pormularing Pagsulat

Ø  Isang mataas at estandardisadong pagsulat katulad ng mga kasulatan/kasunduan sa negosyo/bisnes at iba pang transaksyong legal.

Elemento ng Pagsulat

Ø  Paksa

Ang proseso ng pagsulay ay laging nagsisimula sa isang paksang siyang iikutan ng sulatin. Mahalagang makapili ng isang paksang magiging kawili-wili sa magiging mambabasa ng teksto. Sa pagpili ng paksa, pinahahalagahan natin na dapat ito ay may saysayupang basahin an gating mga inaakda.

Ø  Layunin

Karaniwan na ang pamamaraan n gating pakikipag-ugnayan ay nadidiktahan n gating layunin o ninanais na makamtan sa katapusan ng gawain.

Ø  Pagsasawika ng Ideya

Ang ideya ay ang kaisipan ng isang tao tungkol sa isang paksa, at ito ay nananatiling kaisipan lamang hangga’t hindi ito nalalapatan ng mga konkretong salita na siyang magbibigay kabuuan dito. Mahalaga kung gayon, ang lingguwistik kompetens dahil dito nasusukat ang kakayahan ng isang manunulat.

Ø  Mambabasa

Sa isang diskurso o ano mang proseso ng pakikipagtalastasan, laging may dalawa o higit pangbilang ng participant. Laging mayroong tagapaghatid at tagatanggap, bagama’t hindi sarado ang kanilang papel dahil dito ay nagkakapalitan habang patuloy na dumadaloy ang diskurso.

Proseso sa Pagsulat

1.  Bago Sumulat

a.  Malayang Pagsulat

b.  Pagtatanong

c.  Paglilista

d.  Pagkaklaster

e.  Pagbabalangkas

Pharr at Buscemi (2005)

a.  Impormal na balangkas

b.  Balangkas na Pangungusap

c.  Pormal na Balangkas

2.  Habang Sumusulat

a.  Magsimula sa isang paksang pangungusap

b.  Suportahan ang paksang pangungusap ng mga tiyak na katibayan

c.  Ayusin at pansinin ang pagkakaugnay-ugnay ng mga ideya

d.  Isulat nang malinaw o error-free ang pangungusap

3.  Pagkatapos Sumulat

Kohirens	Kakayahang maipakita ang ugnayan ng mga ideya
Kaisahan	Kailangan ang mga ideya ay malinaw na magkaugnay sa isa’t isa at umiikot ang talakay sa isang sentral na ideya
Emphasis	Ang mga mahahalagang salita o punto ay dapat nakahaylayt o nabibigyang-diin.
Kasapatan	Sapat ang mga material- halimbawa, detalye, paliwanag at mga ebidenya/datos – para masuportahan ang paksang tinalakay
Kasanayan sa Pangungusap	Obserbahan ang estruktura ng grammar na ginagamit- tamang pagbabantas, ispeling at maging pormat na ibinigay ng guro.

PAGBASA

INTRODUKSYON SA PAGBASA

Pagbasa - ito ay pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag upang mabigkas nang pasalita. Ito rin ay pag-unawa sa wika ng aktor sa pamamagitan ng mga nakasulat na simbulo.

-        Ang pagbasa ay pagkilala at pagkuha ng mga ideya at kaisipan sa mga sagisag na nakalimbag. Isa ito sa mga makrong kasanayang pangwika at isa sa mga pinakagamitin sa lahat.

-        Ito ay proseso ng pag-unawa sa mensaheng nais iparating ng may-akda sa mambabasa. Dahil sa Knowledge explosion, naging lalong mahalaga ang pagbabasa sa sangkatauhan.

Proseso Ng Pagbasa

Ang pagbasa ay isang proseso ng pagbibigay-kahulugan ng mga simbolo at salita.

1. Persepsyon - hakbang sa pagkilala sa mga nakalimbag na simbulo at maging sa pagbigkas nang wasto sa mga simbulong nababasa.

-        Ito ay pagkilala at pagtukoy sa mga nakalimbag na simbolo at kakayahan sa pagbigkas ng mga tunog.

2. Komprehensyon - Pagproproseso ito ng mga impormasyon o kaisipang ipinahahayag ng simbulong nakalimbag na binasa.

-        Ito ay pag-unawa sa mga nakalimbag na simbolo o salita.

3. Reaksyon - hinahatulan o pinagpapasyahan ang kawastuhan,kahusayan at pagpapahalaga ng isang tekstong binasa.

-        Ito ay kaalaman sa pagpasiya o paghatol ng kawastuhan, kahusayan, pagpapahalaga at pagdama sa teksto.

4. Asimilasyon - isinasama at iniuugnay ang kaalamang nabasa sa mga dati nang kaalaman o karanasan.

-        Integrasyon – Ito ay kaalaman sa pagsasanib o pag-uugnay at paggamit ng mambabasa sa kanyang dati at mga bagong karanasan sa tunay na buhay.

Isang komplikado o masalimuot na proseso ang pagbasa sapagkat maraming kasanayan ang nililinang at kailangang malinang dito upang magiging epektibo ang pagbabasa. Isa kang mahusay at epektibong mambabasa kung natutukoy mo ang layunin ng iyong binabasa, nagagamit ang mga estratehiya at teknik sa pagbasa, nakabubuo ng hinuha o hula sa susunod na pangyayari at iniuugnay ang dating kaalaman at karanasan upang maunawaan ang kahulugan ng binabasang teksto.

Layunin ng Pagbasa

1. Magkaroon ng kalinawan ang pag-iisip tungkol sa mga bagay na di malinaw sa kaalaman

2. Magkaroon ng kapayapaan sa buhay dahil sa kaalaman sa iba’t ibang larangan

3. Magkaroon ng pagbabago sa paniniwala o kaugalian

4. Magkaroon ng bukas na isipan

Dalawang Pangunahing Layunin sa Mapanaliksik na Pagbasa

1.      Makapangalap ng mahalagang impormasyon at mapataas pa ang antas ng pag-unawa

• Nagagawa ito sa pang-araw-araw na pagtunghay sa mga dyaryo, magasin, folyeto at iba pa

• Magagaan lamang ang mga itong intindihin

• Hindi gaanong pinag-iisipan sapagkat nakakapantay lamang ng ordinaryong pang- unawa

• Isang paraan ng pagpapalipas-oras kaya’y paglilibang

• Ito ay kasanayang pangmemorya lamang ng mga kaalaman

2.      Magpalawak at magpalalim ng pang-unawa

• Karaniwang hindi kinasisiyahan dahil mabigat intindihin ang mga materyal na kinakailangang basahin

• Mataas ang antas ng nilalaman nito sa kakayahang umunawa ng bumabasa

• Ito ay kasanayang pampagkatuto sapagkat hinahamon nito ang bumabasa na mag-isip para tuklasin ang mga nakapaloob ditong mga konsepto o mensahe

• Ginagamit dito ang malarong imahinasyon, matalas na pagmamasid, matalinong panunuri, at masigasig  na pagmumuni.

Sapatos ni Liza (KWENTO)

SAPATOS NI LIZA

(ni Mhegie E. Datinggaling)

 “Tiktilaok-tiktilaok-tiktilaok!”

          Iyan ang gumigising sa akin araw-araw.  Nakaririnding pakinggan subalit sanay na ako dahil ito na ang nagsilbing alarm clock ko tuwing umaga.  Ako si Liza, panganay sa limang magkakapatid.  Isa lamang akong simpleng babae na may payak lamang na pamumuhay ngunit kuntento na sa kung anong mayroon kami.  Sapat lamang ang kinikita ni Tatay mula sa pagbebenta ng mga gulay at prutas upang makakain kami ng tatlong beses sa isang araw.  Si Nanay naman ay katulong ni Tatay sa pagtatanim ng mga ibinebenta niyang gulay at prutas.  Wala na kaming ibang hinahangad pa sa kung anong klase ng buhay mayroon kami ngayon.  Sapat na sa amin ang sama-sama kaming pamilya sa lahat ng oras.   Anumang balakid ang aming kaharapin ay hindi kami nag-iiwanan at sama-sama namin itong sinosolusyunan.

          Walang ibang hiling si Tatay at Nanay kundi ang makatapos kami ng pag-aaral.  Nag-aaral sa elementarya ang apat kong kapatid at ako ay nasa ikaapat na taon na sa hayskul.  Wala rin naman kaming ibang isinusukli sa aming mga magulang kundi ang pagbutihin pa ang aming pag-aaral.  Malapit na akong grumadweyt at napakasarap isipin na ilang hakbang na lamang at maaabot ko na ang aking pangarap.  Pangarap kong maging isang guro nang sa gayon ay matulungan ko na sina Tatay sa pagtataguyod ng aming pamilya.  Kung maaari nga, hindi ko na sila hahayaang magtrabaho at lilipat na kami sa isang malaking bahay. 

          Nang minsang nakaupo ako sa isang lilim ng puno sa aming paaralan, napaisip habang minamasdan ko ang mga estudyanteng nagdaraan.  Gusto kong bilhin ang isang bagay na dati pa lamang ay pinapangarap ko na.   Gustong-gusto kong makabili ng isang bago at magandang sapatos.  Kahit alam kong walang kakayahan ang aking mga magulang na mabili ito, hindi pa rin maalis sa isip ko na sana maging posible ito.  Pumapasok ako sa paaralan ng naka-tsinelas lamang.  Nang minsang binigyan ako ng isa kong kaibigan ay nasira na rin sapagkat apat na taon ko ring ginamit.  Nang minsang ipilit ko kay Tatay na magkaroon ako ng bagong sapatos, napagtaasan niya ako ng boses na ikinasama ng loob ko sa kanya.  Paulit-ulit ko na kasi itong sinabi sa kanya at nahihili ako sa mga kaibigan ko na ibinili ng sapatos na gagamitin para sa araw ng aming pagtatapos.  Kinabukasan, isang araw bago ang aming pagatatapos,nagtungo ako sa paaralan nang hindi ako nagpapaalam kay Tatay.  Kaarawan niya pa naman ngayon at siguro’y nagtataka siya dahil unang beses kong hindi bumati sa kanya ng maaga.  Nasa malayo na ako ngunit kita kong nakatanaw pa rin siya sa akin.  Babalik na sana ako pero naisip kong bumawi na lamang sa kanya pag-uwi ko.  Dadalhan ko siya ng paborito niyang pansit.  Pinag-ipunan ko ito ng ilang araw para lamang masiyahan siya sa kaarawan niya.

          Sabik na sabik akong umuwi nang araw na iyon.  Dali-dali akong nagtungo kaagad sa aming tahanan pagkatapos ng klase namin dala ang isang supot ng pansit upang mapagsaluhan namin.  Natanaw ko na kaagad na maraming tao sa bahay naming kaya’t mas binilisan ko pa ang paglalakad. Ngunit nagkamali ako sa inaakala kong handaan ang dadatnan ko.  Bumungad sa akin ang kabaong at mga ilaw.  Napatulala na lamang ako nang makita ko siya.  Humagulhol ako ng iyak lalo na nang makita ko ang isang pares ng sapatos sa may upuan.  Binili raw ito ni Tatay para sa akin ngunit noong pauwi na siya ay naaksidente ang sinasakyan niyang traysikel.  Walang tigil ang pag-iyak at paghingi ng tawad ko kay Tatay.  Gustong-gusto ko siyang yakapin nang mga oras na iyon at ibigay ang dala kong pansit sa kanya.  Huli na ang lahat at ni hindi ko man lang siya nabati sa kaarawan niya.  Nagsisi ako at sinisi ko ang sarili ko.  Kung hindi ko siya pinilit ay hindi sana mangyayari ang lahat ng ito.  Ngunit naisip kong wala na talaga akong magagawa.  Patuloy pa rin ang pagtulo ng luha sa mga mata ko habang yakap-yakap ko ang sapatos na ibinili ni Tatay sa akin.

Jeepney Lovestory (KWENTO)

JEEPNEY LOVESTORY

ni Mhegie E. Datinggaling

          “Ayoko nang pumara kahit san mapunta, ayoko nang pumara kung ikaw ang kasama..

           Ayoko nang pumara,ayoko nang pumara,ayoko na… KUNG IKAW ANG KASAMA”!

          Kasabay ng pagsikat ni Haring Araw ay ang walang tigil na pagtunog ng nakaririnding alarm clock ko tuwing umaga.  Waring nagbabadya ng panibagong umaga at panibagong mga pangyayari na naman ang aking mararanasan.  Hayyyy…Lunes na naman. Nakakatamad bumangon mula sa aking pagkakabaluktot dito sa kama subalit kinakailangan kong gawin sapagkat mahuhuli na naman ako sa pagpasok ko sa eskwela.  Makapagpost muna kaya sa fb? Pagtingin ko sa cellphone ko, hala????? Alas-syete na ng umaga? Dali-dali akong naligo,nagbihis at nagsipilyo sabay alis agad ng bahay dahil mamamarkahan na naman ako ng “absent” sa 7:30 kong klase na PE. 

          Ilang minuto na akong naghihintay sa waiting shed subalit wala pa ring dumadaang dyip na hindi puno ang sakay.  Sabagay, sanay na naman akong maghintay.  Parang pag-ibig lang yan eh.  Lagay na ang loob ko na late na talaga ako.  Sa ilang saglit pa ay tumigil ang isang dyip sa  harap ko.  Minasdan kong halos puno at sikip na ito maliban na lamang sa upuan sa may kanang bahagi sa pagitan ng isang matandang babae at isang lalaking estudyante.  Kaagad akong umupo rito kahit halos malaglag na ako sa kinauupuan ko.  Unti-unti rin naman akong nakaupo nang maayos sapagkat may ilang pasahero na rin ang bumaba.  Nang itetext ko na sana ang isa sa kaklase ko, nakita kong may panyo na iniaabot sa akin yung lalaking katabi ko sa kaliwa.  Napaisip ako kung bakit niya ako inaabutan ng panyo at napansin ko na lamang na nalaglag pala ang panyong hawak ko.  Pagtingin ko sa kanya, nakangiti siya at napangiti na rin ako sabay sabing, “Salamat!”

          Napatalikod ako sa kanya nang nakangiti pa rin dahil nakakakilig talaga siyang ngumiti.  Yung “labas dimple to da highest lebel” talaga.  Ang bango-bango rin nung panyo ko na iniabot niya kaya naman walang tigil ang paglanghap ko rito.  Hindi ako nagpapahalatang kinikilig tuwing biglang mapapapreno ang drayber ng byaheng langit na dyip na iyon at mapapadikit siya sa akin ng bonggang-bongga.  Napapangiti na lamang kami sa isa’t isa kahit hindi naman kami magkakilala.  May kung anong hiwaga talaga ang naramdaman ko sa kanya nang mga oras na iyon.  Napapatulala na lamang talaga ako sa mga nangyayari.  Ayoko na talagang pumara at bumaba sa dyip na iyon kapag siya lagi ang kasama at katabi ko.  Ramdam ko talaga siya na ang “forever” ko, forever na papangarapin kasi alam ko namang hanggang pantasya na lang ako. 

          Dahil sa kanya, nawala na sa isip ko na late na nga pala ako.  Isa pa’y lampas na pala ako sa iskul na bababaan ko.  Pumara na lang ako bigla kaya naman napadikit na naman ang mga braso niya sa akin.  Kasing lalim na talaga ng dimple niya ang lalim ng feelings ko sa kanya.  Ayan, heto ako at naglalakad.  Medyo napalampas ako sa iskul namin pero balewala lang talaga lahat iyon.  Sobra pa rin akong nasiyahan at lubos ang kaligayahang naramdaman nang dahil kay Kuyang nakatabi ko sa dyip.  Hindi pa rin maalis ang ngiti sa mga labi ko habang naglalakad ako papunta sa gate. Iyon na talaga ang “JEEPNEY LOVESTORY” kong hinding-hindi ko malilimutan. 

        

         

Bayani ka, Ina! (TULA)

Bayani ka, Ina!

ni: Mhegie E. Datinggaling

 Nang unang kong masulyapan itong mundong ibabaw,

Maamo mong mukha una kong nasilayan,

Sa unang pagngiti at maging sa pagluha,

Ika’y nariyan sa aking tabi’t nag-aalaga.

Ikaw ang nagturo nitong ABAKADA,

Ang unang guro ko sa pagsulat at pagbasa,

Inaruga mo’t ginabayan ng buong pusong pagmamahal,

Wagas na pag-ibig mo’y mananatili magpakailanman.

Tunay na dakila ang isang kapara mo,

Kalagayan nami’y sinisigurado mo,

Maging ang iyong pansariling kapakanan,

Ay isasantabi mo sa ngalan ng ibang tao.

Dumating man ang kahirapan at pagsubok sa buhay,

Nananatili ka pa ring matatag at puno ng pag-asa,

Ikaw ang sa aki’y nagbibigay-liwanag,

Tila isang ilaw sa gabi, sa gitna ng tahanan.

Paghanga ko sa’yo walang salitang makapaghahayag,

Lakas kita’t inspirasyon sa pagkamit ko ng pangarap

Minamahal kong ina, ikaw ang idolo ko.

Bayani kang maituturing sa puso’t isipan ko!

Love Ko si Sir (KWENTO)

LOVE KO SI SIR!

ni Mhegie E. Datinggaling

“Tentenenen-tentenenen-tentenenen-ten-tentenenen…”

          Unti-unting pumapatak ang luha sa aking mga mata habang naglalakad ako papalapit sa altar kasabay ng pagtugtog ng awiting ito.  Hindi ko mapigilang umiyak sapagkat ito na ang araw na pinakahihintay naming dalawa.  Ang espesyal na araw kung kailan ikakasal ka na sa taong pinakamamahal mo.  Pakiramdam ko’y ako na yata ang pinakamasaya at pinakaswerteng babae noong araw na iyon.  Lahat ng magagandang alaala ay waring nagbalik sa aking gunita sa mga sandaling iyon.  Bigla tuloy sumagi sa aking isipan noong una kaming magkakilala ni Kian.

          Nasa ikatlong taon ako noon sa hayskul nang may mga student teacher na dumating sa aming paaralan.  Dalawa sa kanila ang naitalagang magsanay na magturo sa amin.   Madalas na lamang akong dumalo sa aming klase noon sapagkat miyembro ako ng mga manunulat sa aming pahayagan.  Abalang-abala kami ng mga panahong iyon dahil nalalapit na ang DSPC.  Naikwento sa akin ng kaibigan ko na crush daw nila si Sir Lenon.  Nakakakilig daw itong magturo at mahilig magbiro at magpahula ng logic.  Nang minsang umatend ako sa aming klase sa Physics ay agad rin akong humanga sa kanya.  Ngunit iyon naman ay hanggang paghanga lamang sapagkat ipinaliwanag nila sa amin na nasasaad sa kanilang ‘code of ethics’ na ipinagbabawal ang pakikipagrelasyon sa mga estudyante.  Ginawa lamang namin siyang inspirasyon at talaga namang ginaganahan kami kapag ang sabdyek na ay Physics.  Ibinigay niya sa amin ang kanyang cellphone number at nakakatext namin siya upang makipagkumustahan.  Hanggang sa dumating na ang araw ng aming pagpunta sa Naujan upang lumahok sa DSPC.  Gabi noon at habang naghahanda na kami para sa contest kinabukasan ay katext ko rin si Sir Lenon.  Bigla niyang naitanong kung gusto ko raw ng numero ni Sir Kian    --S.T. namin sa Filipino, binigay niya ito sa akin at tinext ko naman agad.  Nagpakilala ako sa kanya at nang malaman niyang isa ako sa mga kasama sa DSPC ay sinabi niyang balitaan ko siya sa magiging panalo ng aming pahayagan.  Lingid sa aking kaalaman na dati pala siyang editor-in-chief ng aming pahayagan.  Noong araw na ng awarding ay kaagad ko namang sinabi sa kanya ang mga nakuha naming panalo.  Hanggang sa makauwi na kami ay nagkakapalitan pa rin kami ng mensahe ngunit hindi pa naman niya ako nakikita sa personal.  Sa cellphone lamang kami ganoon ka-close dahil kapag nasa loob na ng silid ay seryoso na ang lahat. 

          May kung anong paghanga ang naramdaman ko noong makita ko siyang nagtuturo sa unahan.  Nabighani ako sa dalawang malalim niyang biloy na palaging lumalabas sa tuwing siya’y nagsasalita.  Kahit galit na siya at nayayamot sa kaingayan namin ay nakangiti pa rin.  Hindi ko mawari ang saya at kilig na nadarama ko kapag siya na iyong nasa unahan.  Simula noon ay nawala na ang paghanga ko kay Sir Lenon ay siya na lagi ang sinusubaybayan ko.   Nang minsang maitanong ko sa kanya kung kilala ba niya ako sa personal ay isinagot niyang “Hindi pa ineng, ime-meet kita bukas”.  Kahit sa mga ganoong text lang, talon na agad ang puso ko sa kilig.  Makita ko lamang siya ay buo na ang maghapon ko at gusto ko palaging oras na agad ng Filipino.  Dumating nga ang araw na nagsasagot kami noon sa ibinigay niyang pagsusulit, bigla niyang itinanong, “Sino si Mhegie”? Tumaas ako ng kamay at ngumiti na lamang nang palihim. 

          Sa paglipas ng mga araw ay mas lalo kaming nagiging malapit sa isa’t isa ngunit sa text lamang naman.  Hindi ako nageexpect na balang araw ay magugustuhan niya rin ako sapagkat titser siya at estudyante niya naman ako.  Isang araw, habang magkatext kami ay inamin niya sa akin na gusto niya raw ako.  Ginawa ko lamang biro ang sinabi niyang iyon sapagkat alam kong malabo na mangyari yun.  Habang tumatagal ay napapansin kong parang nagbabago na nga ang pagtingin niya sa akin.  Inulit ko sa kanya ang sinabi nila noon na bawal magkaroon ng relasyon ang katulad naming dalawa.  Ngunit nagulat ako sa sagot niya.  “Oo,alam kong bawal, pero yun ang nararamdaman ko.  Kahit anong pigil ko, ikaw na talaga ang tinitibok ng puso ko.”  Nagkapalagayan kami ng loob at nilihim namin ang lahat para walang mapahamak.  Alam kong mali pero nadala na rin ako ng emosyon ko.  Di nagtagal ay ipinaalam ko rin ito sa apat kong kaibigan sapagkat kailangan ko rin ng payo nila at alam kong mapagkakatiwalaan ko sila.  Sa tuwing nasa unahan siya ay hindi ako makatingin ng diretso sa kanya dahil nahihiya ako at baka mahalata lang kami.  Batid sa kaalaman ng mga kaklase ko na crush ko siya kaya’t tuwing tatawagin niya ako        ay nagsisigawan sila.  Dumating rin ang oras na nanligaw na siya at naging kami bago sila gumradweyt. 

          Maraming naging hadlang sa pagmamahalan naming dalawa ngunit hindi kami basta nagpatinag dito.  Isa na rito’y ang relihiyon.  Bawal na bawal sa relihiyon nila ang pakikipagrelasyon sa ibang relihiyon.  Marami ring pagsubok ang sumubok sa tatag ng aming pagmamahalan  ngunit pinanindigan namin ang pangako sa isa’t isa na kaming dalawa ang magkasama habambuhay.   Walong taon ang pagitan ng aming edad at noon ko rin napatunayan na hindi hadlang ang edad kung tunay kayong nagmamahalan. 

          “Jaymee, tinatanggap mo ba? Jaymee? Nagising na lamang ang aking diwa nang mga oras na iyon.  Nakatatlong tanong na pala ang paring nagkakasal sa amin habang ako’y nakatulala lamang.  Mabilis ko siyang tinugon ng “Opo Father!” Noo’y muling napunan ng labis na kasiyahan ang aking puso.  Sa huli’y narito kami ngayon sa harap ng altar at nangangakong magsasamang habambuhay sa hirap at ginhawa… Tunay na masasabi kong napaka-komplikado ng naging kwento ng aming pagmamahalan.  Lahat nga pala ng love story ay may happy ending at yun ay nakadepende sa inyong dalawa.  Masalimuot man sa una, kahit anong mangyari ay LOVE KO pa rin SI SIR!

Magpahanggang Wakas (TULA)

“Magpahanggang Wakas”

 ni: Mhegie E. Datinggaling

Buwan ng Enero, dalawang libo’t labingtatlo,

Nag-aaral ako noo't nasa taong ikatlo,

Tahimik akong estudyante,isang simpleng tao

Makatapos ng pag-aaral, tanging pangarap ko.

Sa yugtong ito, ang tangi lamang masasabi ko,

Iba’t ibang karanasan ay sinubok na ako,

Ngunit mawalan ng pag-asa, wala sa isip ko,

Tuloy lamang ang buhay, iyan ang laging sambit ko.

Noon ri’y nakakilala ng iba’t ibang tao,

Mga taong nagpangiti at nagbigay-motibo

Kasama sa kasiyahan maging kalungkutan ko

Na taong magpapatibok pala nitong puso ko.

Masaya sa una, oo ganyan naman talaga

Ngunit kaakibat nito ang sakit na dala

Ng naranasang pag-ibig sa isang sinisinta

Na sa huli'y iiwan ka rin palang nag-iisa.

Maaaring sa akin kayo nga ay nagtataka

Sa mura ko pa lamang edad ako’y nagmahal na,

Nasaktan, iniwan at hindi na nga binalikan

Mga taong parte na lang ng aking nakaraan.

Subalit balikan na natin ang tunay na takbo ,

Ng aking kwento na sa inyo'y ibabahagi ko

Isang gurong nagsasanay, noo’y nakilala ko

Titser namin s'ya noon sa sabdyek na Filipino.

Isa ito sa asignaturang paborito ko,

Kaya naman sa guro ko,humanga na rin ako

Isang ngiti n'ya pa lang kumpleto na ang araw ko

Kaya 'pag lalapit na s'ya, naiilang na ako.

Marahil mali nga na ibigin ang tulad niya

Ngunit walang magagawa 'pag puso ang nagdikta

Walong taon ang pagitan ng edad ko at niya

'Di iyon sukatan kapag tunay ang nadarama.

Ang inakala kong pantasya, totoo na pala

Nagkapalagayan na ng loob kaming dalawa

Hindi inihayag bagkus inilihim sa iba

Para sa seguridad naming dal'wa.

Marami mang humadlang sa aming pag-iibigan,

Subalit magkasama namin itong nalampasan

Sapagkat kaming dalawa'y mayroong sinumpaan

Magmamahalan hanggang sa dulo ng walang hanggan!

Naudlot na Sandali (KWENTO)

NAUDLOT NA SANDALI

ni Mhegie E. Datinggaling

Tunay na ang buhay ay punong-puno ng sorpresa.  Hindi mo mababatid kung kailan at saan mo ito maaaring masalubong sa landas na iyong tinatahak sa buhay.  Wala ka ni anumang ideya kung ito ma’y magdudulot sa iyo ng saya, pagkalungkot o maging pagkabigo man.

Tiktilaok! Tiktilaok!

Kasabay ng nakabibinging pagtilaok ng mga manok ng aming kapitbahay ang walang katapusang panggigising sa akin ng alarm clock ko tuwing umaga.  Si inay.  Nakaririndi man ang boses niya tuwing umaga dahil sa tulog-mantika niyang mga anak, mapapabangon ka na lamang talaga kapag nalanghap mo na ang mabango at nakahahalinang amoy ng masasarap niyang luto tuwing agahan.  Tatlo na lamang kami ngayong magkakapatid.  Apat sana, nawala nga lang daw si Kuya nung bata pa siya sa mall.  Hanggang ngayon, wala kaming balita kung nasaan siya.  Ginawa naman nina Inay lahat ng paraan para mahanap siya.

Ewan ko kung bakit parang kakaiba ang araw na ito para sa akin.  Nakangiti akong gumising at kaagad nagtungo sa paborito kong tambayan.  Ang kusina.  Ako na lang pala ang hinihintay.  Napansin ni Inay ang kakaibang awra ko ngayon kumpara raw sa dati kong busangot na mukha tuwing gigising sa umaga. 

“Oh Grace, alas singko pa lang ng umaga ah, himala naman sa ihip ng hangin ngayon at maaga kang bumangon? Pang-aasar na tanong ni Inay.  “Hindi ko nga rin po alam eh, basta ang ganda lang ng panaginip ko ‘Nay,  magiging Miss Universe 2018 daw ako ‘Nay! Matagal ko nang pangarap yun ‘diba?  Tapos, habang nagpipicture taking daw tayo ‘Nay, biglang dumating si Lee Min Ho.  Nagpropose siya sa akin ‘Nay, iniaro niya sa akin yung singsing sa harap ng maraming tao sabay tanong na “Will you marry me?  Oh my god! Ang haba talaga ng hair ko nun,  tapos sabi ko “YES”, sabay yakap niya sa akin.  Ang daming camera nun, tuwang-tuwa sila sa akin at nagsinggitan pa yung mga babae.  Sobrang saya ko nun ‘Nay, hindi ko na siya talaga natanong kung paano at saan niya ako nakilala at nagustuhan.  Tinanong ko siya ‘Nay kung saan ang honeymoon namin, ngumiti siya sabay sabing “Miss Grace, I’m done with my shooting.  Thank you for your cooperation! Hope to see you again.” 

Mapang-asar na tawa lamang ang isinagot ni Inay at ng dalawang kong kapatid.  “Sobrang taas talaga ng pangarap mo Maria Gracia, sa lahat na yata ng kwento mo puro nasasaktan ka lang sa huli.  Hay nakung bata ito, kumain ka na nga lamang diyan at mabubusog ka pa, pang-aasar pa niya.  Iyan lang madalas ang araw-araw naming sitwasyon sa bahay.  Sabi nga ng karamihan, para lamang daw kaming magbabarkada kapag magkakasama.  Mukhang dalaga pa kasi si Inay, si Tatay naman ayun, maaga laging umaalis sa bahay para magtrabaho sa opisina.

Nakalimutan kong Sabado nga pala ngayon.  Nagmadali na akong kumain, nagligo ng halos tatlumpung minuto lamang.  Oo, pinakamabilis ko na talaga iyon sa banyo.  Nagbihis lang ako, konting make-up at lipstick sabay paalam kaagad kay Inay na manonood nga pala kami ng sine ng mga bestfriends ko.  Magliliwaliw muna kami nang bahagya kasi sobrang abala na namin nitong mga nagdaang araw sa kanya-kanya naming mga trabaho.    

Walang tigil sa pagchat at text sa akin sina May, Chelle, Dana at Jana kasi ako na lang daw ang hinihintay nila.  Nag-aabang na ako ng sasakyan sa kanto subalit puro puno naman ang dyip na tumitigil sa tapat ko.  Hindi na lamang ako sumasakay kasi alam kong sikip na at ayaw ko nang ipagsiksikan pa ang sarili ko sa kanila.  Kung sa baral naman ng dyip ako pauupuin, ramdam ko talagang parang sabit lang ako sa kanila.  Buti na nga lamang at may dumaan kaagad na dyip na mga anim lang ata ang sakay, syempre kasama yung drayber at konduktor, bale apat lang ang pasahero.  Nagmamadali akong sumakay dito at feel na feel ko talaga ang pag-upo ngayon kasi luwag naman kami at parang kasalan pa ang dagundong ng musika ni manong drayber.  Napakunot-noo na lang ako bigla nang ilipat niya ang kanta.  Akala ko pa naman madadala ko ang ganda ng gising ko kaninang umaga hanggang mamayang hapon.  Maraming Salamat sa ‘Kulang Ako kung Wala Ka’ na kantang iyan.  Sawang-sawa na akong marinig ang kantang iyan.  Bakit ngayon pa, kung kailang nakalimutan na kita?  Kinamumuhian ko na talaga ang kantang iyan ngayon.  Ayoko nang marinig pa dahil binabalik lamang nito ang lahat ng sakit na naramdaman ko noon.  Pero ito talaga ang katotohanan eh,  kulang nga talaga ako kung wala ka.  Ang paborito kong kanta, tatlong taon na ang nakalilipas. 

“Baby, ano ngang petsa ngayon?   Tanong nung lalaking katapat ko sa upuan sa babaeng katabi niya.  “It’s March 07 baby, sagot nung babae.”  Ano ba ‘yan, ang baduy ng tawagan, nasabi ko na lamang sa isip ko habang tinititigan sila.  At magkaholding hands pa ha, naka-couple shirt pang blue.  Ganyan din kami dati, naku alam ko na ang future ng dalawang ito. Maghihiwalay din po kayo! Tiningnan ko ang oras sa cellphone ko, pero ang sakit sa puso nang makita kong oo nga, MARCH 07 nga pala ngayon.  Ibinaling ko na lamang ang paningin ko sa daan habang nakikinig sa walang sawang kantang iyon.  Parang dinudurog muli ang puso ko nang magbalik lahat sa aking gunita ang piraso ng sugat at alaalang naiwan sa akin ni Matthew, ang lalaking nagturo sa akin kung paano magmahal nang sobra.

          Nasa ikatlong taon ako noon sa hayskul nang makilala ko si  Matthew, isa sa mga hearthrob noon sa aming paaralan.  Lahat yata ay nasa kanya na.  Mabait, gwapo, matalino, maginoo, magaling gumuhit at higit sa lahat magaling sumayaw.  Una kaming nagkita noong umuulan at nakita niya ako sa waiting area na nag-iisa at naghihintay ng pagtigil ng ulan.  Naramdaman ko talagang biglang bumilis ang tibok ng puso ko nun nang nakita kong papalapit siya sa akin.  Matagal kaming nagkakwentuhan doon hanggang sa mabanggit ko sa kanya na sumasayaw rin ako noon kaya’t pinilit niya ako na pumunta sa audition nila hanggang sa mapapayag niya ako.  Hindi talaga kami close ni Matthew pero napagtanto kong mabait ng pala siya.  Biruin mo yun, siya lamang ang nagmalasakit na damayan ako sa lakas ng buhos ng ulan.  Ang mga kaibigan ko kasi, may kanya-kanyang date nun.  Sa kabutihang palad, nakapasok ako sa audition kasi naman siya ang choreographer ng grupo.  Pakiramdam ko talaga noon, crush na niya ako.  Kung makatingin kasi siya lagi, para na akong matutunaw.  Ang haba kasi talaga ng buhok ko nun.  Magaling siyang magturo, palabiro, at higit sa lahat mahusay makisama.  Maraming nagkakacrush sa kanya at isa na nga ako roon.  Hiningi niya ang cellphone number ko.  “Oops Grace, bawal ma-fall, bulong ko nun sa sarili ko”.  Hindi ko akalain na ganoon na lang kami magiging malapit sa isa’t isa.  Maraming nagtetext sa kanya pero ako lang daw madalas ang binibigyan niya ng higit na atensyon.  Lumipas ang ilang araw at buwan, inamin niya na sa akin nang tuluyan ang kakaibang nararamdaman niya sa akin, humanga raw siya sa akin.  Simple at maganda.  Hindi ko alam kung anong sasabihin ko noon sa kanya.  Hindi pwede iyon.  Alam ko. 

          Pinaiwas ko siya sa akin kasi baka nabibigla lamang siya sa nararamdaman niya.  Sinabi niya sa akin na hindi niya raw kaya kasi habang tumatagal ay mas lalo siyang nahuhulog sa akin.  Hindi niya raw maipaliwanag ang pakiramdam na iyon.  Ganyan daw talaga ang pusong nagmamahal, hindi mo maaaring diktahan sapagkat kusa itong tumitibok sa taong gusto mong maging kabiyak sa buhay.  Hindi ko lubos maisip na hindi lamang pala ako tuturuan ni Matthew ng mga dance steps kundi tuturuan niya rin pala akong magmahal sa unang pagkakataon. Mas lalong lumalim ang mutwal na pagtingin namin sa isa’t isa.  Hindi ko na rin natiis na hindi aminin sa mga kaibigan ko kung anong meron kami.  Suportado naman nila ako sa lahat ng desisyon ko.  Wag lamang daw akong magsisisi sa huli.  Unang beses ko pa lamang talagang siyang nasilayan, humanga na agad ako sa kanya, may naaalala nga akong kahawig niya kaso hindi ko matukoy kung sino.  Sa buong pagkatao ni Matt.  Akala ko crush-crush lang talaga, ni minsan noon ay ‘di man lamang pumasok sa isipan ko ang anumang bagay kasi wala pa akong nagiging boypren noong mga panahong iyon.  Ganoon pa talaga kainosente ang utak ko sa mga bagay na ganoon.

          Lumipas ang ilang buwan, ikapito ng Marso, alas nuebe ng umaga nang binigay ko sa kanya ang matamis kong oo.  Iyon na ata ang pinakamasayang araw sa buhay naming dalawa.  Mas lalo kong naintindihan noon ang tunay na kahulugan ng pag-ibig.  Mas lalo niyang ipinaramdam sa akin kung gaano ako kahalaga at espesyal sa buhay niya.  Mas lalo siyang naging malambing at mapagmahal sa akin.  Nakatapos na rin siya sa kolehiyo, ngunit hindi doon matatapos ang love story namin.  Ilang taon pa ang lumipas, tumuntong na rin ako sa kolehiyo at siya naman ay natanggap na sa trabaho sa isang kompanya.  Mas pinili niyang doon magtrabaho kaysa maging sikat na dancer sapagkat malalayo lamang daw kami sa isa’t isa.  Araw-araw kaming magkatext, magkausap at nagkikita kapag walang pasok.  Ngunit tila nagbago ang lahat nang magsimula siyang maging abala sa trabaho niya.  Napromote kasi siya kaya’t mas naging marami ang trabahong iniatang sa kanya.  Lumilipas na ngayon ang  isang linggo na hindi man lamang siya nagpaparamdam.  Kung magtext man siya, wala na ang dating sweetness kumbaga.  Sobra kong dinamdam ang pagbabago sa kanya. 

          Alam kong maliit na pagsubok lamang sa relasyon namin ito.  Naisip kong abala lang siya sa trabaho at kailangan ko lamang siyang intindihin dahil sa sobrang dami ng ginagawa niya.  Nag-aaral pa rin naman ako, at ginawa ko na lamang siyang inspirasyon sa lahat ng ginagawa ko.   Isang araw, nagulat na lamang ako nang bigla siyang dumating sa bahay namin.  May dalang teddy bear at ang paborito kong tsokolate, peace offering niya raw.  Oo, pareho na kaming legal sa mga pamilya namin at masaya naman sila para sa amin.  Noon ay ipinaliwanag naman niya sa akin ang dahilan kung bakit hindi siya minsan makatext o makatawag sa akin dahil sa sobrang dami lamang ng ginagawa nila sa kumpanya.  Humahanap naman daw siya lagi oras para makausap ako at makumusta. 

          Marami man kaming pinagdaanan sa aming relasyon, hindi namin nagawang sumuko sa isa’t isa.  May mga isyu man ng selos, kawalan ng oras sa isa’t isa ay may isa pa rin lagi sa aming dalawa na nagpapakumbaba at nagpapalamig.  Mag-aaway lamang kami at hindi kailanman kami maghihiwalay.  Ilang taon rin ang lumipas at hindi nagbago ang pagmamahalan namin sa isa’t isa.   Nakatapos na rin ako sa kolehiyo, na pangarap naming dalawa at hindi kalauna’y nagdesisyon na rin kaming magpakasal.  Dahil pareho na kami ngayong may trabaho, pinaghandaan namin nang mabuti  ang preparasyon para sa natatanging araw naming dalawa.  Hindi na kami makapaghintay sa araw na iyon at pareho kaming sabik na magpalitan ng pangakong panghabambuhay na magsasama sa hirap man o ginhawa.

          Isang araw, bago ang araw ng kasal nina Grace at Matthew, isang masamang balita ang nakarating sa pamilya ng dalawa.  Halos gumuho ang langit at lupa nang malaman nila ito sapagkat saksi sila lahat sa wagas na pag-ibigan ng dalawa.  Naaksidente sila sa minamaneho ni Matthew na kotse dahil sa pag-iwas nito sa dumadaang bata.  Malubha ang kalagayan ng dalawa ngunit mas malabo ang tyansang magising ni Grace.  Nagising lamang si Matthew isang linggo ang lumipas.  Si Grace kaagad ang hinanap niya at hindi siya napigilan ng nars na puntahan sa katabi niyang rum si Grace na ilang araw pa ring coma.  Humingi siya ng tawad dito at sinisi ang sarili sa hindi pag-iingat sa pagmamaneho.  “Grace, mahal na mahal kita.  Hindi ko kakayanin kapag nawala ka sa buhay ko.. Patawarin mo ako Grace, gumising ka na, ‘diba magpapakasal pa tayo.  Paano na ang mga pangarap natin Grace, umiiyak na sabi niya”.  Nakita niya ang mga luhang unti-unti ring pumatak buhat sa mga mata ni Grace.

          Ilang araw, linggo at buwan na ang lumipas subalit hindi pa rin nagigising si Grace.  Patuloy lamang na binantayan ni Matthew si Grace.  Hindi siya nagsasawang bisitahin ito pagod man sa maghapong trabaho sa opisina.  Hindi siya nawawalan ng pag-asa na isang araw ay magigising ang minamahal at matutupad na nila ang pangarap nilang dalawa.  Si Matthew ay isang mahusay na empleyado sa kanilang kumpanya at mahusay siyang makisama sa kapwa niya mga katrabaho.  Isa sa mga malapit niyang ka-empleyado ay si Miss Lovely, na dati na ring pinag-awayan nila ni Grace noon sa sobrang close ng dalawa.  Siya ang naging sandalan ni Matthew at nagpapalakas ng loob nito para sa kanila ni Grace.  Walong buwan na ring coma si Grace at sa bawat araw na magkasama sila ni Miss Lovely sa opisina ay nagkaroon siya ng lihim na pagtingin dito.  Maganda si Miss Lovely at masayang kasama.  Ramdam niya iyon sapagkat matagal na silang magkakilala at sa tuwing magkasama sila ay napupunan nito ng saya ang puso ni Matthew.  Halata sa mga kilos ni Miss Lovely na may pagtingin din ito sa lalaki.    

          Isang araw na hindi nagpakita si Matthew sa mga magulang ni Grace ni hindi rin ito dumalaw sa ospital.  Nakokonsensya siya sa nararamdaman niya at napagtanto nito ang pagtataksil na ginagawa niya.  Umiinom siya ng alak habang iyak ng iyak.  Biglang nagbalik lahat sa gunita niya ang lahat ng magagandang alaala nilang dalawa ni Grace.  Kung paano sila nagkakilala, kung paano siya nito sinagot at lahat ng mga pangarap na binuo nilang magkasama.  Alam ng puso niya na si Grace lamang talaga ang mahal at tunay na laman ng puso niya.  Gumawa siya ng isang liham dito ukol sa maling naramdaman niya kay Miss Lovely at humingi rin siya ng tawad kay Grace sa lahat.  Ipinangako niyang kapag nagising na kaagad si Grace ay magpapakasal na kaagad sila.  Sinabi niya rin sa liham kung gaano niya kamahal ang babae.  Kaagad siyang nagtungo sa ospital upang dalhin ang liham na iyon.  Bumili rin siya ng isang bouquet ng rosas at ng paboritong tsokolate nito. 

          Medyo nakainom si Matthew, habang nagmamaneho siya ng motorsiklo, biglang tumawag ang nanay ni Grace.  “Hello po Tita, pupunta na po ako dyan ngayon, aniya”.  “Sige Matthew, tamang-tama kasi nagising na si Grace, masayang sagot nito”.  Nang malaman ang magandang balitang iyon ay mas binilisan niya ang patakbo ng motorsiklo at hindi na makahintay na muling makausap at marinig ang boses ni Grace.  Pagdating sa ospital, nagmamadali siyang nagtungo sa silid kung nasaan si Grace.  Nakangiti ito sa kanya nang pumasok siya sa pinto.  Nag-uumapaw na tuwa ang naramdaman ni Matthew at ng buong pamilya ni Grace dahil lahat sila ay nakilala kaagad nito.  Maraming napagkwentuhan ang buong pamilya upang aliwin si Grace.  Napag-usapan na rin ulit nila ang kasal ng dalawa dahil alam nilang ito lamang ang tanging pangarap nina Grace at Matthew.  Ilang araw lamang ang lumipas at mabilis ang naging paggaling at paglakas ni Grace.  Pinayagan na siya ng doktor na makauwi sa ospital.

          Talos sa mukha nina Grace at Matthew ang labis na ligaya sapagkat lalabas na ito ng ospital at kinabukasan din ay tuloy na tuloy na ang pinakahihintay nilang sandali.  “Sige na Matthew, mauna na kayo sa sasakyan ni Grace.  Ako na ang bahalang magdala ng ibang gamit dito”, mariing wika ng nanay ni Grace.  Kaagad na nagtungo ang dalawa sa sasakyan sa labas at nagtaka sila sa matagal na pagdating ng nanay ni Grace sapagkat isang bag na lamang naman ang naiwan doon na dala-dala nito.  Medyo nainip din sila sa paghihintay kaya’t nagpaalam si Matthew kay Grace upang bumili muna ng maiinom.  Kinapa niya sa bulsa niya sa likod  ng suot niyang pantalon na grey ang kanyang pitaka subalit nawawala ito.  Naisip niyang baka naiwan niya ito sa rum ni Grace kaya’t nagdesisyon na itong pumunta doon at kaunin na rin ang nanay ni Grace.

          Kaya pala ganoon ay sinigurado ng nanay ni Grace na walang anumang bagay o gamit silang maiiwan.  Bitbit ang isang bag na may lamang ilang piraso lamang ng damit ni Grace ay lumabas na siya sa  silid.  Akmang sasaraduhan na sana niya ang pinto nang biglang may naaninag siyang kung anong bagay sa ilalim ng lamesa.  Dinampot niya ito at nagulat siyang isa itong pitakang leather na kulay brown.  Binuklat niya ito nang may katapatan upang siguraduhin kung sinong nagmamay-ari at maisauli rin kaagad.  Hindi niya napigilan unti-unti ang pagpatak ng mga luhang nagbubugso ng labis na pangungulila at pagkalito sa kanyang nasaksihan buhat sa nasaksihan dito.  Isang larawan na pilit ibinalik mula sa nakaraan ang lahat ng kanyang naging kapabayaan at labis na pagsisisi.  Patuloy pa rin siya sa pagluha nang makarinig ng ilang yabag ng sapatos na wari niya’y papasok sa silid.  Si Matthew.  Nakangiting bumungad sa kanya si Matthew at waring nagugulumihanan sa kanyang labis na pag-iyak nang madatnan doon.  “Tita, bakit po kay…”, ang tanging nasambit ni Matthew nang bigla niya itong yakapin nang mahigpit. Yakap na matagal na niyang inaasam sa ilang taong pagtitiis at pangungulila.  Hindi lubos na maunawaan ni Matthew ang mga pangyayari.

-WAKAS-